Het doel van het traject “Meesterschap” is tweeledig: een verhoging van de kwaliteit van leraren in de grote stad en leraren behouden voor het werken in een grootstedelijke onderwijscontext. Het programma levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de competenties en self-efficacy van leraren. Daarnaast werd het programma zeer gewaardeerd door de startende leraren en hun directeuren.
Het professionaliseringstraject Meesterschap
Het eerste artikel betreft de evaluatie van ‘Meesterschap’, een professionaliseringstraject dat beoogde beginnende leraren te ondersteunen bij hun werk in een complexe grootstedelijke context. Het doel van dit programma was tweeledig: een verhoging van de kwaliteit van leraren in de grote stad en leraren behouden voor het werken in een grootstedelijke onderwijscontext. De focus van het programma lag enerzijds op de ontwikkeling van de kernkwaliteiten die nodig zijn voor het lesgeven in een grootstedelijke omgeving, zoals de omgang met culturele diversiteit en taalachterstanden van leerlingen en anderzijds op de ontwikkeling van een brede professionele oriëntatie.
Het programma bestond uit vier verschillende modules die een bredere focus hadden dan alleen de eigen klassenpraktijk. De centrale thema’s van deze modules waren: omgang met Culturele diversiteit, Taal, School & omgeving, en Veiligheid. ‘Meesterschap’ had de duur van een jaar en bestond uit de volgende drie onderdelen: groepsbijeenkomsten (waarin de vier inhoudelijke grootstedelijke thema’s verder werden uitgewerkt en uitgediept), toepassing binnen de eigen klas (waarbij deelnemers nieuw verworven inzichten toepasten in de eigen lespraktijk, waarna ze hun ervaringen bespraken tijdens de groepsbijeenkomsten) en tot slot een lezingenreeks (waarin experts inhoudelijke thema’s verdiepten en koppelden aan resultaten van onderzoek). Daarnaast vormde ‘Meesterschap’ een context voor beginnende leraren om ervaringen te delen en expertise uit te wisselen.
Deelname heeft effect op de competenties en self-efficacy van leraren
De bijdrage van ‘Meesterschap’ aan de kwaliteit van leraren (in termen van competenties, professionele oriëntatie, self-efficacy) en het behoud van leraren (in termen van motivatie voor het beroep en loopbaanplannen) werd gemeten met behulp van een kennistoets en vragenlijsten. Ook is de deelnemers gevraagd naar effecten die ze zelf hadden ervaren.
Het programma had een significant effect op de groei van de competenties en de self-efficacy van leraren. Daarnaast werd het programma zeer gewaardeerd door de leraren. In hun beleving leverde het een positieve bijdrage aan hun competenties, self-efficacy en professionele oriëntatie. Dit werd bevestigd door de directeuren. De leraren beschouwden de modules en het netwerk waarin de leraren hun ervaringen en expertise konden delen met andere beginners, als de meest waardevolle elementen van het programma.
Deelname aan Meesterschap ook op langere termijn effectief
Ook op langere termijn bleven effecten op de competenties van de leraren op hun competenties en professionele oriëntatie zichtbaar. Een open cultuur werd gezien als een belangrijke voorwaarde voor de effectiviteit van het programma op langere termijn.
Gaikhorst, L., Beishuizen, J.J., Zijlstra, B.J.H., & Volman, M.L.L. (2014). Contribution of a professional development programme to the quality and retention of teachers in an urban environment. European Journal of Teacher Education, 38(1), 41-57.
https://doi.org/10.1080/02619768.2014.902439
Gaikhorst, Beishuizen, J., Zijlstra, B., & Volman, M (2017). The sustainability of a teacher professional development programme for beginning urban teachers, Cambridge Journal of Education, 47(1), 135-154.
https://doi.org/10.1080/0305764X.2015.1125449
Deze artikelen zijn geschreven in het kader van de dissertatie:
Gaikhorst, L. (2014). Supporting beginning teachers in urban environments. Proefschrift. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam
De centrale doelstelling van dit onderzoek was inzicht te verkrijgen in hoe beginnende leraren beter toegerust kunnen worden voor het lesgeven in het basisonderwijs in een grootstedelijke omgeving. Daarmee beoogt het bij te dragen aan effectieve ondersteuningspraktijken voor beginnende leraren in grote steden, met als uiteindelijk doel een verbetering van de kwaliteit en het behoud van deze leraren voor het onderwijs.