Onderzoeksmatig werken in de school kan op drie manieren vorm krijgen: reflecteren, onderzoek gebruiken of zelf onderzoek uitvoeren. De Academisch opgeleide leraren werken onderzoeksmatig in hun lessen, ze reflecteren op hun handelen en stellen dat bij op basis van observatie. Ook raadplegen ze zo nodig onderzoeksliteratuur. Van zelf onderzoek uitvoeren op niveau van de schoolorganisatie is bij deze leraren nog weinig sprake.
De toegenomen nadruk op onderzoeksmatig werken in het onderwijs zien we terug in de programma’s van de lerarenopleidingen; in verschillende Europese landen worden opleidingen ontwikkeld met een academische oriëntatie. In Nederland gaat het om de Academische Pabo. Beschikken afgestudeerden van deze opleiding over meer onderzoeksexpertise en kunnen zij die ook in hun werk in praktijk brengen? In hoeverre zien we dat zij in hun werk reflecteren, onderzoek gebruiken dan wel zelf onderzoek uitvoeren.
Vooral reflecteren en gebruik maken van onderzoeksbevindingen
Voor de meeste leraren maakt systematisch reflecteren op hun lespraktijk deel uit van de dagelijkse routine. Ze observeren en evalueren hun lessen en stellen zichzelf de vraag hoe ze hun lessen kunnen verbeteren. Daarbij maken ze gebruik van data en observatieschema’s of –instrumenten. Ook raadplegen ze onderzoeksbevindingen; ze zoeken in de wetenschappelijke literatuur oplossingen voor problemen waarmee ze in hun praktijk worden geconfronteerd. Zij delen die informatie soms ook met hun team. Zelf onderzoek uitvoeren op niveau van de schoolorganisatie doet maar een klein deel van de onderzochte leraren. Onderzoeksmatig werken wordt bevorderd wanneer sprake is van eigenaarschap, een ondersteunende werkomgeving, samenwerking, en schoolleiders die onderzoeksmatig werken aanmoedigen.
Baan, J., Gaikhorst, L., & Volman, M.L.L. (2018). The involvement of academically educated Dutch teachers in inquiry-based working. Professional Development in Education. https://doi.org/10.1080/19415257.2018.1550103
Zie ook:
Baan, J., Volman, M, & Gaikhorst, L. (2018). Geef academische leerkracht de ruimte. Didactief, oktober, 46-47.